Lao động trong ngành CNTT chưa bao giờ là đủ, đặc biệt là đối với các lập trình viên chuyên nghiệp thì tỉ lệ mà các công ty phải cạnh tranh để có được những developer tốt nhất cực kỳ gay gắt, kèm theo đó là những mức thu nhập và phúc lợi tuyệt vời cho các lập trình viên giỏi, chính vì vậy mà không ít người theo học để trở thành một người làm trong nghề lập trình, để có thể code chuyên nghiệp, bạn cần tự học lập trình mọi lúc mọi nơi bởi trường lớp chỉ cung cấp cho bạn kiến thức nền tảng trong khi yêu cầu công việc lại phải cập nhật liên tục theo xu hướng mới nhất. Cùng Giasutaihanoi tìm hiểu ngay cách tự học lập trình web đơn giản, hiệu quả cho cả người mới bắt đầu.
Lập trình viên – nghề của tương lai
Giới thiệu nghề lập trình viên
Hiện nay nghề lập trình viên được xem là một trong những nghề hot, thời thượng được nhiều bạn trẻ quan tâm, yêu thích. Lập trình viên là những người chuyên sử dụng các ngôn ngữ lập trình để thiết kế, xây dựng, bảo trì các phần mềm máy tính, ứng dụng điện thoại, lập trình website,… Công việc thường nhật của họ là tạo mới, sửa lỗi, nâng cấp phần mềm, chương trình theo yêu cầu của khách hàng. Các ngôn ngữ lập trình phổ biến có thể kể đến như ngôn ngữ lập trình Python, ngôn ngữ lập trình C++ (tham khảo thêm tại website visualcpp.net), ngôn ngữ lập trình C, Java,…
Cơ hội việc làm cho lập trình viên
Nếu bạn đang học lập trình tại Bách Khoa NPower, NIIT hay Aptech thì hoàn toàn có thể yên tâm về vấn đề việc làm của mình, bởi vì nhu cầu tuyển dụng lập trình viên luôn rất cao. Mức thu nhập của một lập trình viên mới ra trường dao động trong khoảng 200 – 300 usd thử việc, nếu tay nghề khá và có bắt đầu được làm việc chính thức thì thu nhập có thể tăng lên từ 500 – 1000 usd.
Môi trường làm việc của lập trình viên rất hiện đại, thoải mái và sang trọng. Công việc thì tùy thuộc vào chuyên ngành của bạn học. Nếu bạn học lập trình mobile thì làm các ứng dụng, game điện thoại, học lập trình web thì làm các trang web tại các công ty thiết kế web chuyên nghiệp… Hoặc các bạn muốn đi theo ngành seo thì có thể tìm hiểu thêm về vấn để thiết kế web chuẩn SEO tại dịch vụ seo mona.
Nếu không thích bị gò bó thì bạn có thể chọn làm freelancer. Bạn có thể đăng dịch vụ của mình lên trang freelancer để giới thiệu với khách hàng, tiền công do bạn và khách hàng thỏa thuận. Khi có khách hàng cần làm thì bạn sẽ có thu nhập, ngoài ra nếu giỏi mảng thiết kế app ứng dụng, game điện thoại, bạn có thể tự mình sản xuất rồi đưa lên CH Play, Appstore. Người dùng tải ứng dụng, game về dùng và click quảng cáo, bạn sẽ có tiền. Đã có người kiếm hàng ngàn usd mỗi tháng bằng cách này.
Như vậy có thể thấy học lập trình rất dễ kiếm việc làm, thu nhập của lập trình viên rất cao. Chỉ cần tay nghề lập trình của bạn giỏi, bạn có thể làm việc trong bất kỳ môi trường nào. Tuy nhiên, cũng cần phải nhớ rằng học lập trình không phải là việc dễ dàng như các môn học khác. Bạn cần phải thực sự đam mê với nghề lập trình, có tinh thần kiên trì, quyết tâm vượt khó thì mới trở thành lập trình viên giỏi được.
Những yêu cầu cần có của một lập trình viên
Có tính nhẫn nại, kiên trì, khả năng tự học tốt
Đây là yêu cầu không riêng gì của ngành lập trình, mà tất cả các ngành học khác bạn cần phải có đức tính nhẫn nại, kiên trì. Làm việc gì cũng có cái khó của nó, mới vừa thấy khó bạn đã vội bỏ cuộc, thì không bao giờ thành công. Trong đó, riêng về ngành lập trình thì các vấn đề mà bạn gặp phải thường rất khó giải quyết ngay lập tức. Bạn cần phải có nhiều thời gian để kiểm tra và lặp lại các bước của công việc để giải quyết trục trặc đó. Tệ hại hơn, có lúc bạn còn phải bắt đầu làm lại từ đầu vì sai lầm đã đi quá xa tầm kiểm soát.
Có tư duy suy nghĩ logic
Yếu tố quan trọng của lập trình là logic, với phương pháp logic chúng ta có thể xử lý triệt để bất cứ vấn đề nào. Vì vậy, nghề lập trình viên đòi hỏi bạn phải có khả năng suy luận logic linh hoạt, nhanh nhạy, hiệu quả. Nếu không có suy nghĩ logic, khi gặp rắc rối từ đống bùi nhùi các đoạn code, gỡ bug, lỗi, dấu chấm,… bạn sẽ hoa cả mắt lên và không biết phải bắt đầu từ đâu để xử lý vấn đề.
Làm việc cẩn thận, tỉ mỉ
Hầu như các ngành kỹ thuật, công nghệ cao đều yêu cầu học viên phải thật cẩn thận, tỉ mỉ trong lúc làm việc, vì chỉ với một sai sót nhỏ có thể khiến cả công trình hỏng nặng hoàn toàn. Đặc biệt trong lập trình, chỉ cần sai một dấu chấm, dấu phẩy, bạn cũng đã có khối việc để làm rồi. Chỉ việc dò tìm lỗi cũng ngốn của bạn hàng giờ đồng hồ. Yêu cầu làm việc một cách cẩn thận của lập trình viên còn thể hiện qua việc bạn viết chương trình mạch lạc, giúp cho đồng nghiệp hiểu được bạn viết cái gì. Vì nghề lập trình có đôi lúc bạn phải làm việc nhóm, mỗi người một công đoạn, nên bạn làm gì, viết gì phải thận cẩn thận, tỉ mỉ để người khác có thể hiểu được.
Có thể vừa làm việc độc lập, vừa làm việc nhóm
Tùy thuộc vào môi trường làm việc mà có khi bạn làm việc độc lập, có khi thì làm việc đội nhóm. Trong môi trường nào thì cần có những kỹ năng, thói quen tốt mới làm việc hiệu quả được. Khi bạn làm việc một mình không ai đốc thúc, sắp xếp, phân công công việc cả. Tự bạn phải biết tổ chức, sắp xếp thời gian để làm việc đúng hạn của hợp đồng, nếu không đúng hẹn bạn sẽ không được trả công, không có thu nhập. Tốt nhất bạn nên có một quyển sổ ghi lại danh sách những việc cần phải làm, và cam kết làm đúng theo danh sách đó.
Ngược lại khi làm việc cùng đội nhóm thường bạn sẽ được phân công từng việc, thời gian hoàn thành cụ thể nên dễ dàng theo kịp tiến độ công việc. Đôi lúc bạn cần phải biết cách thích ứng trong môi trường làm việc đông người, có khả năng chia sẻ ý kiến tới đội, nhóm. Bạn cũng cần phải hoàn thiện các kỹ năng làm việc đội nhóm cần thiết như: kỹ năng thuyết trình trước đám đông, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng phối hợp với đồng nghiệp…
Có chí cầu tiến, luôn tự học trau dồi kỹ năng lập trình
Kiến thức lập trình là bao la, vô tận, có rất nhiều mảng lập trình khác nhau, và bạn không tài nào lĩnh hội hết ngay lập tức được. Đừng bao giờ tự mãn khi đã học xong bài vở từ trường, lớp. Bạn cần phải nâng cấp, trau dồi thêm kiến thức mới có thể ra ngoài làm việc được. Kiến thức lập trình luôn cập nhật liên tục, nhất là trong thời buổi phát triển internet hiện nay. Vì thế bạn nên cố gắng học thêm các bài vở qua sách, tài liệu internet, hoặc những dự án của người đi trước. Tự học lập trình là việc tốt, nhưng bạn phải có chí cầu tiến thì mới đạt thành tựu được.
Xem thêm: Để thiết kế web đẹp cần học những gì?
Những kinh nghiệm tự học lập trình
Xác định rõ mục tiêu bắt đầu
Bạn nên xác định rõ học lập trình để làm gì, đặt ra câu hỏi cho bản thân muốn trở thành gì trước khi quyết định việc tự học lập trình như thế nào? Nếu bạn chỉ thích làm trang web nào đó hoặc vài game mini, ứng dụng nhỏ trên điện thoại di động thì bạn có thể học tại các trang web thủ thuật lập trình, có đầy trên mạng internet (hãy google để tìm nhé). Còn nếu bạn muốn trở thành lập trình viên chuyên nghiệp thì tốt nhất nên đăng ký các khóa học lập trình tại các trường đại học danh tiếng. Đừng vì sự tự mãn mà làm hỏng sự nghiệp của mình.
Cần lưu ý rằng học lập trình chưa bao giờ là công việc đơn giản, muốn thành công trong bất kỹ lĩnh vực nào bạn cũng cần phải đổ mồ hồi, công sức, lao động chăm chỉ, và trên hết bạn phải thực sự yêu thích nó. Đừng vì người ta làm lập trình ra có nhiều tiền, người ta làm lập trình trông thật phong độ, đẳng cấp, rồi hùa theo xu hướng đám đông đi học, trong khi bản thân chẳng có chút hứng thú gì về lập trình. Hành động đó chỉ khiến bạn vừa lãng phí tiền bạc, thời gian của mình và gia đình, tốt nhất nên chọn một cái nghề đúng đắn, đừng để bản thân cứ mãi quay vòng với cuộc đời.
Bạn cũng nên theo dõi các kênh youtube lập trình để tìm hiểu thêm cũng là một ý định rất tốt
Trang bị tư duy lập trình: học lập trình là phải tự học tự đọc không phải đi học nhiều
Để có thể tự học lập trình hiệu quả bạn cần xác định tư duy lập trình cho mình, nghĩa là tự học lập trình phụ thuộc vào việc tự học, tự đọc, tự code của bạn. Chứ không phải đi học nhiều trường lớp mà lên tay nghề được. Nó yêu câu bạn phải kiên trì tự học, tự đọc sách vở, tài liệu về lập trình rồi tự viết các dòng code. Làm được như vậy thì bạn mới thấm được kiến thức về lập trình. Bạn cứ lặp đi lặp việc tự học, tự đọc các kiến thức lập trình cho tới một ngày bạn có thể hoàn toàn có thể làm chủ việc lập trình của mình.
Hãy dẹp bỏ suy nghĩ tôi phải học trường này, tôi phải học lớp kia thì mới lên tay nghề được. Chẳng thầy nào có thể truyền nghề cho bạn được, nếu bạn không thể thấm được tí gì về lập trình, dù đã học qua nhiều lớp. Hãy chủ động nắm bắt, biến những kiến thức, kỹ năng lập trình của người dạy thành của mình.
Chọn mảng lập trình mà mình yêu thích
Lập trình web
Trước khi tìm hiểu khái niệm lập trình web là gì, chúng ta cần hiểu một chút về khái niệm thiết kế web. Có nhiều người nhầm lẫn cho rằng lập trình web và thiết kế web là một, thực tế thì đấy lại là hai công việc hoàn toàn khác nhau. Thiết kế web là việc tạo ra bộ mặt, giao diện của một website một cách hoàn chỉnh. Giao diện website (template, theme) có thể hình thành ở dạng ảnh hoặc dạng HTML. Tiếp theo là công việc của lập trình web, ở đây những người lập trình web sẽ nhận toàn bộ giao diện của bên thiết kế web, sau đó họ chuyển thành website chạy hoàn chỉnh. Ở đây website có thể tương tác trực tiếp với người dùng, tức là website động.
Tóm lại thì lập trình web là chuyển đổi giao diện web thành website chạy hoàn chỉnh. Tự học lập trình web sau này bạn có thể tự mình làm trang web theo yêu cầu của khách hàng. Đây là công việc khá phổ biến hiện nay. Nhất là khi kinh doanh online đang bùng phát mạnh mẽ trên thị trường. Nhu cầu xây dựng, thiết kê website bán hàng rất nhiều, nên bạn có thể yên tâm học lập trình web sẽ có nhiều cơ hội việc làm.
Lập trình mobile
Lập trình mobile chính là lập trình ứng dụng cho các thiết bị di động, có thể là máy tính bảng hoặc smartphone. Để xây dựng các ứng dụng này, các lập trình viên thường sử dụng các ngôn ngữ lập trình phổ biến như ngôn ngữ lập trình Python, ngôn ngữ lập trình C, C++, Java. Hiện tại lượng người sở hữu smartphone, máy tính bảng rất cao, nên nhu cầu sử dụng ứng dụng mobile là rất đa dạng. Nếu bạn đang có ý định tự học lập trình mà chưa biết chọn ngành nào cho phù hợp, thì nên chọn lập trình mobile, một tương lai rất sáng sủa.
Lập trình game
Đây là mảng lập trình rất nổi tiếng được nhiều người biết đến, công việc chỉ là tạo ra một trò game phục vụ người chơi trên các điện thoại, máy tính bàn, laptop, máy bấm game play station…Chắc hẳn trước khi bước chân vào thế giới lập trình, bạn cũng đã từng chơi rất nhiều game, thậm chí là nghiện chúng. Bạn có ao ước tạo ra một game thú vị, hay hơn game mình từng chơi chưa? Nếu có thì lập trình game là mảng mà bạn nên quan tâm để tự học lập trình.
Hiện tại nghề lập trình game kiếm được khá nhiều tiền. Hẳn bạn còn nhớ đến trò game Flappy Bird đình đám, mang về cho anh Nguyễn Hà Đông gần một triệu đô la, từ đó làm cho nhiều bạn trẻ chuyển hướng sang tự học lập trình game.
Lập trình nhúng
Lập trình nhúng về cơ bản cũng là việc lập trình bình thường, nhưng ở đây nó chỉ thực hiện một chức năng chuyên biệt, xử lý một công việc cụ thể nhất định. Các quá trình xử lý này dựa trên thời gian thực hoặc tự vận hành bởi hệ điều hành thời gian. Lập trình nhúng có thể là lập trình phần cứng, hoặc đôi khi lập trình cả phần cứng lẫn phần mềm.
Bắt đầu bằng một dự án lập trình nhỏ
Dù bạn học bất cứ mảng lập trình nào thì cũng nên bắt đầu một dự án nhỏ để kiểm tra thực lực của mình, cũng là kiểm tra kết quả của việc tự học lập trình. Tuy là dự án nhỏ những người mới bao giờ cũng gặp nhiều thất bại, lúc này nếu không có tính kiên trì, nhẫn nại thì rất khó thành công. Hãy thử lặp đi lặp lại nhiều lần, cho đến khi các thao tác thuần thục, nhuần nhuyễn. Nếu tiếp tục thất bại, ta hãy thử một phương pháp, cách làm khác.
Tận dụng mọi khoảng thời gian để tự học lập trình
Mỗi người đều có 24h mỗi ngày, thế nhưng lại có người thành công kẻ thất bại. Trong cuộc sống lập trình cũng thế. Trong khi bạn đang có những buổi tiệc, liên hoan hí hố bên bạn bè, say sưa bên men rượu, cuộc vui thì những lập trình viên khác họ đang tận dụng mọi khoảng khắc, thời gian rãnh rỗi trong ngày để trau dồi chuyên môn, nâng cao năng lực bản thân. Một vài khung thời gian mà bạn nên tận dụng để tự học lập trình một cách tốt nhất. Ví dụ: sau giờ ăn cơm, thường là lúc mỗi người nghỉ ngơi, tốt nhất bạn có đọc vài ba trang sách về lập trình để nâng cao chút chuyên môn. Buổi tối thay vì ra ngoài hú hí cùng bạn bè, bạn cũng có thể ngồi nhà và tự nghiên cứu PHP, CSS, Python,…
Trong khi người khác ngủ nướng đến 7h thì 5h sáng bạn đã thức giấc rồi, thử chạy vài đoạn code xem thế nào,… Rõ ràng chúng ta có rất nhiều khoảng thời gian trống trong ngày mà mình không hề tận dụng, chỉ cần gạt bỏ sự lười biếng là tự bản thân bạn đã nâng lên tầm cao mới.
Về cơ bản quá trình tự học nào cũng mang lại thành tựu nhất định nếu chúng ta chịu khó rèn luyện, nhẫn nại và làm việc tới cùng. Tự học lập trình tuy có nhiều gian nan, những thành quả mà nó mang lại chính là động lực to lớn thôi thúc ta tiếp tục việc học, hoàn thành giấc mơ lập trình viên chuyên nghiệp hàng đầu.